In de Strategische Regiovisie Zeeuws-Vlaanderen staat de ambitie om te groeien naar 125.000 inwoners. Deze groei is nodig om de huidige voorzieningen te behouden. Mensen met een Belgische nationaliteit en voornamelijk uit Vlaanderen worden als een belangrijke doelgroep gezien voor deze groei. In de huidige migratiecijfers is te zien dat een deel van de Vlamingen die zich vestigen in Zeeuws-Vlaanderen ook weer terugkeren naar België. OnbegrensdZeeuwsVlaanderen liet daarom een onderzoek doen naar de woonwensen en verhuismotieven van Vlamingen in Zeeuws-Vlaanderen. Toekomstbureau De Concepten Vijver voerde dit onderzoek uit.
Onderzoeksopzet
Het onderzoek is uitgevoerd door middel van de DOTS-analyse. Dit houdt in dat er vier analyses zijn gedaan: doelgroep-, opdrachtgever-, trend- en sectoranalyse. Zo is er onder andere een vragenlijst uitgezet en zijn er diepte-interviews met de doelgroep, verschillende experts en organisaties gehouden. De kansen die uit het onderzoek komen, vormen de basis voor het advies en de aanbevelingen.
Vier mentaliteitsgroepen
Uit het onderzoek blijkt dat er veel verschillende woonwensen en verhuismotieven zijn. Daarom zijn er vier mentaliteitsgroepen onderscheiden op basis van gezinssamenstelling en het motief om van België naar Zeeuws-Vlaanderen te verhuizen. De groepen geven inzicht in de overkoepelende wensen en behoeften. De onbegrensden (opgegroeid rond de grens) en de empty nesters (ouders waarvan de kinderen het huis uit zijn of gepensioneerden) hebben de minste motieven om terug te verhuizen naar België. Voor de empty nesters geldt dat ze terugverhuizen als ze (meer) zorg nodig hebben en daarom bijvoorbeeld dichter bij de kinderen willen wonen. De kustverlaters en ruimtezoekers (gezinnen met jonge kinderen) verhuizen alleen terug als er financieel voordeel te behalen valt. De budget bewusten (singles en starters) is de groep met het meeste verlangen om terug naar België te keren. Zij kiezen hiervoor zodra ze voldoende financiële middelen hebben.
Voor- en nadelen van wonen in Zeeuws-Vlaanderen
Waarom verhuizen Vlamingen naar Zeeuws-Vlaanderen? Allereerst voor de rust, ruimte, de natuur en de omgeving. Op de tweede plaats staat het goedkoper wonen, gevolgd door de sfeer en de mentaliteit van de Zeeuws-Vlamingen. Gezondheid is de belangrijkste reden waarom Vlamingen terugkeren naar België. Bijvoorbeeld bij de empty nesters. De kwaliteit van de gezondheidszorg en de beschikbaarheid van zorg worden in België als beter gezien dan in Zeeuws-Vlaanderen. Ook belastingen in het algemeen en de belasting op pensioen zijn belangrijke redenen waarom Vlamingen terugkeren.
Kansen om Vlamingen in Zeeuws-Vlaanderen te behouden
Het onderzoek beschrijft verschillende kansen voor de lange termijn. Eén daarvan is het uitbreiden, vergroten en aanpassen van het woonaanbod. Er is behoefte aan eenpersoonswoningen, flexibele hypotheekvormen en permanent huren. Daarnaast is het een trend om met vrienden samen in één huis te wonen. De wet- en regelgeving is hier nog niet op ingesteld.
We zien dat de behoefte aan rust en wellness steeds een belangrijker aspect gaat spelen in ons leven. Werken op afstand biedt mogelijkheden om werk, rust en wellness te combineren. Het is een kans om Zeeuws-Vlaanderen op deze gebieden te promoten en positioneren. Bijvoorbeeld door tijdelijke verblijven aan te bieden die mogelijk omgezet worden in een vaste basis. Daarnaast is het krijgen van meer experimenteerruimte van het Rijk een kans. Bijvoorbeeld op het gebied van kinderopvang, zorg en het openbaar vervoer. Platformen zoals Hoplr bieden kansen aan nieuwe inwoners om hen te informeren en sociaal contact en binding met de nieuwe wijk te stimuleren. Ook blijkt dat Vlamingen behoefte hebben aan meer informatie over belastingen, wet- en regelgeving en het sociale stelsel in Nederland.
Informatieavonden
Het onderzoek biedt kansen voor de korte en lange termijn om mee aan de slag te gaan. Het eerste wat we oppakken in 2025 is het organiseren van welkomstavonden voor Vlamingen. Dit in samenwerking met de drie gemeenten en andere partners. Tijdens deze avonden staan informeren, inspireren en verbinden centraal. Het onderzoek geeft aan dat hier behoefte aan is.
Onderzoeksrapport inzien
Het onderzoeksrapport is te vinden via www.onbegrensdzeeuwsvlaanderen.nl.