België verantwoordelijk gehouden in DP World arbitragezaak

Een verdeeld ICSID-tribunaal heeft België aansprakelijk bevonden in een claim die werd ingediend door het logistieke bedrijf DP World uit de VAE over een containerterminal in Antwerpen die verstoord werd door industriële acties.

België in de rechtszaal

Een arbitragetribunaal onder leiding van de Spaanse arbiter Juan Fernández-Armesto een beslissing genomen over de rechtsmacht en aansprakelijkheid ten gunste van DP World. Brigitte Stern uit Frankrijk, aangesteld door de Belgische staat, en Stanimir Alexandrov uit Bulgarije, aangesteld door de investeerder, hebben deels afwijkende meningen geuit.

DP World werd vertegenwoordigd door een team van Skadden Arps Slate Meagher & Flom in Londen onder leiding van Daniel Gal QC en Arnaud Nuyts van Liedekerke in Brussel. België werd verdedigd door partner Karel Daele van Mishcon de Reya in Londen, bijgestaan door het Benelux kantoor Stibbe.

Achtergrond van het geschil

De kwestie in kwestie begon toen DP World’s Belgische filiaal, een prominente speler in de wereldwijde scheepvaart- en havenexploitatie-industrie, in 2006 een aanzienlijke concessie verkreeg voor het beheer en de operatie van de Antwerp Gateway-faciliteit. Deze faciliteit is een cruciale containerterminal gelegen aan de oevers van de rivier de Schelde, binnen de grenzen van de haven van Antwerpen, die bekend staat als de op een na grootste haven van Europa, een centrum van aanzienlijk commercieel en maritiem belang.

De wortels van het conflict dateren uit het jaar 2017, toen DP World formeel de Belgische staat aanklaagde, daarbij verwijzend naar meerdere onderbrekingen die het bedrijf ervoer in de soepele uitvoering van zijn operaties binnen de haven. Deze verstoringen omvatten onder meer significante werkonderbrekingen in 2014, als gevolg van stakingen, en een afzonderlijk geschil in 2015 met de havenautoriteiten zelf. Het geschil met de havenautoriteit draaide specifiek om de gedeeltelijke overdracht van DP World’s concessierechten voor een bepaald segment van de terminal naar een concurrerend bedrijf, wat resulteerde in een verlies aan operationele ruimte en potentiële inkomsten voor DP World.

De initiële concessie, die DP World verkreeg voor de exploitatie van een terminal langs het Deurganckdok, een strategisch gebied binnen de Antwerpse haven, werd toegewezen voor een duur van veertig jaar door het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen. Deze concessie stelde DP World in staat om een significante positie te verwerven binnen de logistieke en scheepvaartactiviteiten van de regio. Echter, in 2014 escaleerde de situatie toen het Havenbedrijf besloot een ongebruikt gedeelte van de terminalconcessie, die onder beheer stond van DP World, over te dragen aan een rivaliserend bedrijf. Dit leidde tot een juridisch conflict en resulteerde uiteindelijk in een aanzienlijke schadevergoeding die het Gemeentelijk Havenbedrijf verplicht was aan DP World te betalen, als compensatie voor het verlies van gebruik en de mogelijke inkomsten uit dat deel van de terminal.

Als reactie op deze ontwikkelingen en als deel van zijn voortdurende inspanningen om zijn positie binnen de haven te consolideren en te verbeteren, heeft DP World aanzienlijk geïnvesteerd in de uitbreiding en verbetering van zijn terminalcapaciteiten langs het Deurganckdok. Deze investeringen zijn gericht op het verhogen van de operationele efficiëntie en het verbeteren van de servicecapaciteiten van de terminal, om zo de concurrentiepositie van DP World in de regio te verstevigen en te verzekeren dat de onderneming blijft profiteren van haar strategische positie binnen een van Europa’s meest cruciale maritieme knooppunten.

Gevolgen en reacties

De uitspraak heeft mogelijk aanzienlijke gevolgen voor België, zowel financieel als op het gebied van ruimtelijke ordening in de haven. De zaak werpt ook vragen op over het stakingsrecht in de haven en de democratische rechten van werknemers.

DP World heeft eerder gelijkaardige geschillen aangevoerd, waaronder een lopende zaak tegen Djibouti over de inbeslagname van de Doraleh Container Terminal. De geschillen tonen volgens waarnemers het groeiende gebruik van arbitrage door multinationals om overheden te dwingen regelgeving op maat van hun wensen te implementeren.

Oproep tot transparantie

Burgerinitiatieven en lokale gemeenten roepen op tot meer transparantie in de zaak, waarbij ze benadrukken dat beslissingen die de haven en de lokale gemeenschappen beïnvloeden niet achter gesloten deuren mogen worden genomen. Raf Verbeke en Theo Mewis verklaren:”Het is duidelijk dat de uitkomst van deze zaak verstrekkende gevolgen heeft voor zowel de Belgische havenactiviteiten als voor de bredere kwestie van investeringsarbitrage in Europa.”

Raf Verbeke en Theo Mewis uiten verder hun bezorgdheid over wat zij zien als een volledige afwezigheid van doorzichtigheid in de recente juridische controverse. In dit specifieke geval heeft het Internationaal Centrum voor de Beslechting van Investeringgeschillen (ICSID) een sanctie opgelegd aan België, bedragend tot 41,3 miljoen euro. Deze boete werd opgelegd naar aanleiding van een geschil tussen de Belgische staat en DP World, een toonaangevende logistieke firma. Dit nieuws werd voor het eerst gemeld door het havenmagazine Flows en is later bevestigd door DP World zelf.

De kern van deze kwestie ligt bij de toewijzing van concessies in het Deurganckdok, een cruciaal segment van de Antwerpse haven. Terug in 2005 werd de westzijde van dit dok toegekend aan MSC-PSA, een andere belangrijke speler in de logistieke sector, terwijl DP World de concessie voor de oostzijde verkreeg. De daaropvolgende financiële crisis van 2008 had echter negatieve gevolgen voor de rentabiliteit van DP World’s concessie, wat de achtergrond schetst voor het huidige geschil.

Raf Verbeke en Theo Mewis benadrukken de noodzaak voor meer openheid en helderheid in de afhandeling van dergelijke belangrijke zaken, vooral gezien de aanzienlijke financiële en operationele impact die dergelijke geschillen kunnen hebben op de betrokken partijen en de bredere gemeenschap. Uit de onderstaande video van jaren geleden blijkt dat deze problematiek al jaren aansleept.

Meer info bij Raf Verbeke op 0497/23.07.60

( Tekst Andy Vermaut +32499357495 en Serge Jansen +32468334833 van www.westnieuws.be email: contact@westnieuws.be in samenwerking met Marie-Christine Eyfejyan van 6de Communicatie en Media van het Sint-Jozefsinstituut in Brugge, foto’s zijn puur ter illustratie )