Versterking van samenwerking aan de grenzen van de Europese Unie

Op 14 maart kwamen in Brussel ambtenaren van de douane, planten- en diergezondheidsautoriteiten, en milieuautoriteiten samen voor een evenement gericht op het verbeteren van de grenscontroles voor Invasieve Uitheemse Soorten. Doeltreffende grenscontroles vormen een essentieel element in de preventie van hun introductie in de Europese Unie. Dit evenement werd gezamenlijk georganiseerd door het Belgische Voorzitterschap van de Raad van de Europese Unie, de Europese Commissie en de Internationale Unie voor Natuurbescherming (IUCN).

Een ernstige bedreiging voor biodiversiteit en ecosysteemdiensten

Uitheemse soorten, dieren, planten of andere organismen die door menselijke activiteiten buiten hun natuurlijke geografische bereik worden geïntroduceerd, kunnen zich vestigen en verspreiden in hun nieuwe omgevingen, waar ze ernstige gevolgen kunnen hebben voor de biodiversiteit. Deze zogenaamde Invasieve Uitheemse Soorten kunnen ook economieën, voedselveiligheid, menselijke gezondheid en welzijn beïnvloeden.

Uit de recente beoordeling van het Intergouvernementeel Platform voor Biodiversiteit en Ecosysteemdiensten (IPBES) over Invasieve Uitheemse Soorten blijkt dat zij een belangrijke oorzaak zijn van de achteruitgang en uitsterving van inheemse soorten over de hele wereld. Hun impact op ecosysteemdiensten, zoals water- of voedselvoorziening, is ook bijzonder groot.

De kosten van invasieve uitheemse soorten, inclusief het beheer en de beperking van schade, zijn enorm en worden geschat op meer dan 115 miljard euro in Europa tussen 1960 en 2020.

De EU-beleidsreactie en de sleutelrol van grenscontroles

De Europese Unie zet zich volledig in om haar biologische diversiteit te beschermen tegen Invasieve Uitheemse Soorten door hun introductie en verspreiding te voorkomen, te minimaliseren en te beperken. Sinds 2015 heeft Verordening (EU) 1143/2014 het regelgevingskader vastgesteld voor actie tegen prioritaire Invasieve Uitheemse Soorten, momenteel bestaande uit 47 dieren en 41 planten. Deze verordening vereist dat lidstaten specifieke maatregelen nemen om hun opzettelijke en onbedoelde introductie in de Europese Unie te voorkomen, waarbij grenscontroleurs fungeren als de eerste verdedigingslinie.

Het evenement bood een uitstekende gelegenheid voor ambtenaren uit 17 lidstaten die werken voor douane-, planten- of diergezondheidsautoriteiten, en milieuautoriteiten, om samen te komen en de voortgang te beoordelen, evenals uitdagingen en behoeften te identificeren op verschillende gebieden gerelateerd aan grenscontroles.

De noodzaak om samenwerking op EU-niveau te bevorderen

De steeds toenemende wereldhandel vertegenwoordigt een belangrijk pad voor de introductie van Invasieve Uitheemse Soorten en vormt uitdagingen voor grenscontroles. De besprekingen tijdens het evenement identificeerden deze belangrijkste uitdagingen en de belangrijkste behoeften van de lidstaten geassocieerd met handel en het risico op introducties van Invasieve Uitheemse Soorten.

Het ontwikkelen van innovatieve hulpmiddelen ter ondersteuning van inspecties, zoals risico-importanalyses, en een correcte en snelle identificatie van de soorten van Uniebelang, werd als een behoefte geïdentificeerd. Dit, samen met het ontwerp en gebruik van passend trainingsmateriaal, zou effectieve acties snel mogelijk moeten maken. Belangrijk is dat verbeterde mogelijkheden voor samenwerking tussen overheidsinstanties die betrokken zijn bij grenscontroles, zowel binnen als tussen lidstaten, ook als cruciaal werden getoond.

Volgende stappen

Naar aanleiding van de resultaten van het evenement zal de Europese Commissie de lidstaten blijven ondersteunen bij het aanpakken van eventuele uitdagingen en behoeften voor een juiste implementatie van de Verordening over Invasieve Uitheemse Soorten.

Auteurs tekst: Andy Vermaut +32499357495 en Serge Jansen +32468334833 van www.westnieuws.be email: contact@westnieuws.be